ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت
ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت جهت اطمینان از پرداخت دیون یا تعهدات مالی افراد نزد سازمانها می باشد.بدین صورت که چنانچه فرد یا افرادی دیون یا تعهدات مالی نزد سازمانها اعم از دولتی و غیر دولتی داشته باشند که برای پرداخت آنها درخواست مهلت نمایند،سازمان طلبکار به منظور اطمینان از پرداخت دیون در سررسید ،از مدیون ضمانت نامه بانکی درخواست می نمایند. این نوع ضمانت نامه در قراردادهای فروش، اجاره ،قراردادهای ساخت، وام یا سایر تعهدات مالی می تواند مصداق داشته باشد.
انواع ضمانتنامه:
- ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده
- ضمانتنامه حسن انجام کار/ حسن اجرای تعهدات ناشی از قرارداد
- ضمانتنامه استرداد پیش پرداخت
- ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان
- ضمانتنامه گمرکی
- ضمانتنامه تعهد پرداخت
- ضمانتنامه های متفرقه
نکته های مهم :
- در ضمانتنامه باید موضوع ضمانت ، مدت اعتبار ضمانت نامه ، مبلغ ضمانت نامه ، نام ذینفع و مدیون اصلی به طور صحیح قید شود.
- ضمانتنامه به درخواست ذینفع قابل تمدید است
- ضمانتنامه فقط به نام ضمانت خواه صادر می شود .
- صدور ضمانت نامه موکول به اخذ وثیقه است.
- ضمانتنامه های بانکی معمولا” به نفع سازمانها وموسسات دولتی و دستگاههای اجرایی صادرمی شود و برای اشخاص حقیقی به نفع سایر اشخاص حقیقی صادر نمی شود .
- بجز ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایدهدر مورد بقیه ضمانت نامه هاحداقل معادل ۱۰ درصد مبلغ ضمانت نامه بصورت وجه نقد دریافت می گردد.
مدارک لازم برای ظمانت نامه بانکی
اشخاص حقوقی:
- در خواست ذینفع
- اصل شناسنامه صاحبان امضای مجاز
- مجوز فعالیت ، اساسنامه و…
- اظهارنامه مالیاتی
- صورتهای مالی
- تصویر اسناد مالکیت محل اجرای طرح و یا وثیقه خارج از طرح
- گزارش کارشناس رسمی دادگستری منتخب بانک از وثایق بر حسب مورد.
شخاص حقیقی:
- در خواست ذینفع
- اصل شناسنامه و کارت ملی
- جواز کسب و یا هرگونه مجوز فعالیت از مراجع ذیصلاح
- اظهارنامه مالیاتی.
- صورت حساب سود و زیان و ترازنامه در حداکثر ۳ سال گذشته.
- آمار میزان تولیدات و فروش آنها در حداکثر ۳ سال گذشته.
انواع وثایق قابل قبول برای صدورضمانتنامه:
- وجه نقد ، اسناد خزانه ، اوراق قرضه دولتی و یا سپرده های سرمایه گذاری نزد بانک صادر کننده ضمانت نامه
- سفته
- اموال منقول
- رسید انبارهای عمومی مربوط به کالا
- سهام شرکت هایی که در بورس پذیرفته شده باشند
- تضمین بانک های معتبر داخلی یا خارجی
- کشتی یا هواپیما
تفاوت ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت با اعتبار اسنادی
در کشورهای دیگر تقاضا برای ضمانت نامه های پرداخت در قراردادهای فروش رشد فزاینده ای داشته است.در واقع در این موارد ضمانت نامه نقش اعتبار اسنادی سنتی را ایفاء می کند.با این تفاوت که در اعتبار اسنادی وجه اعتبار در روند عادی رویدادهایی که طرفین پیش بینی و توافق کرده اند پرداخت می شود در حالی که در ضمانت نامه پرداخت ذینفع در درجه اول به مدیون اصلی رجوع کرده و در صورت امتناع وی ،وجه ضمانت نامه را مطالبه می نماید.با این وصف ،اعتبار اسنادی به عنوان یک وسیله پرداخت باقی می ماند در حالی که ضمانت نامه وسیله ای برای تضمین پرداخت خواهد بود.در عین حال استفاده از آن هم هزینه ها را کاهش می دهد و هم کارمزدهای بانکی کمتری را در برخواهد داشت.
البته استفاده از ضمانت نامه تعهد پرداخت متضمن ریسک بیشتری برای خریدار خواهد بود.چراکه لزوم ارائه اسناد خاصی جهت مطالبه وجه در اعتبار اسنادی،ریسک مطالبه ناروای وجه اعتبار را کاهش می دهد.ولی ضمانت نامه پرداخت این چنین نیست.
نکات مهمی که باید در ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت توجه نمود
ساز و کار پرداخت در ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت با ضمانت نامه عندالمطالبه متفاوت است.با این توضیح که پرداخت می تواند موکول به ارائه اخطاریه ای توسط ذینفع باشد که توسط شخص ثالثی گواهی شده باشد.
این گواهی تائید می کند که آن فرد به نحو صحیحی کارهای موضوع قرارداد را انجام داده و مستحق دریافت وجه ضمانت نامه می باشد.
اگر ضمانت نامه پرداخت بدون قید و شرط صادر شود به ویژه در قراردادهایی وامی ، در این صورت باید این تعهد را یک تعهد قطعی بانک به پرداخت دانست.که زمان پرداخت آن هنوز نرسیده ولی آن زمان نیز فراخواهد رسید و پرداخت نیز به هیچ مساله دیگری به جز فرا رسیدن زمانی خاص ،معلق و موکول نشده است.در این صورت تعهدات بانک بابت این ضمانت نامه ها را نباید جزء تعهدات احتمالی بانک دسته بندی کرد.بلکه باید آنها را تعهد قطعی دانست.و طبعا بانک زمانی مبادرت به صدور ضمانت نامه خواهد کرد که در قراردادی که با ضمانتخواه داشته، وی تعهدی دایر به پوشش پرداخت ها و تضامین معتبری بر این تعهد به بانک ارائه دهد.
آیا ضمانت نامه تعهد پرداخت صحیح و معتبر است؟
در پاسخ باید گفت از نقطه نظر مقررات حقوقی ،در صحت و اعتبار چنین ضمانت نامه ای نمی توان تردید کرد.چراکه ضمانت نامه به معنای تضمین از دین و تعهد حال یا موجل یا مشروط دیگری است.لذا در ضمانت نامه پرداخت نیز دین قطعی و موجل ضمانتخواه تضمین می شود.ولی از جنبه مقررات بانکی حاکم بر عملیات بانکی ،این قبیل تعهدات را باید تعهدات قطعی بانک دانست .و آثار و الزامات ناشی از این دسته بندی نیز در مورد آن،اعمال و اجرا می شود.و طبعا مقررات بانک مرکزی در مورد این تعهدات متفاوت از ضمانت نامه ای که احتمال پرداخت وجه آن به همان اندازه وجود دارد که احتمال نپرداختن وجه آن.