شرایط ابطال ضمانت نامه بانکی؟
شرایط ابطال ضمانت نامه بانکی،چنانچه در صدور ضمانت نامه بانکی تقلبی صورت گرفته باشد یا ضمانت نامه بانکی بر خلاف قوانین و بخشنامه ها صادر و تسلیم مشتری شده باشد و یا شرایط و نرخ سود اعلامی بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در صدور ضمانت نامه بانکی رعایت نشده باشد ،در این گونه موارد امکان تقدیم دادخواست ابطال ضمانت نامه بانکی وجود دارد.
طبق تعریف ضمانت نامه بانکی، سند و یا قراردادی است که به سبب آن، ضامن یا صادر کننده ضمانت حسب درخواست متقاضی یا ضمانت خواه، متعهد می شود که بدون ممانعت، عندالمطالبه یا در زمان مقرر شده، مبلغ مشخص شده را به ذی نفع پرداخت کند.
در واقع ضمانت نامه بانکی، یک پشتوانه است تا اشخاص حقیقی و حقوقی، به عنوان تضمین اجرایی قرارداد های بازرگانی استفاده کنند.
البته علاوه بر ضمانت نامه بانکی می توان از سایر تسهیلاتی همچون مضاربه بانکی و مشارکت مدنی بانکی نیز استفاده کرد.
مواردی که نیاز به نامه برای ابطال ندارد
اگر به هر دلیل اصل ضمانت نامه بانکی توسط ذینفع یا ضمانت گیرنده، به بانک ضامن ارائه نشود، بانک ضامن از آزادسازی و استرداد وثایق توقیفی ضمانت خواه ممانعت به عمل می آورد اما با اعلام کتبی ذینفع مبنی بر ابطال ضمانت نامه، با انقضای سررسید مدت اعتبار ضمانتنامه و یا ارائه سندی یا اسنادی که نشانگر حصول شرایط خاص در متن ضمانت نامه باشد ضمانت نامه های صادره بانکی باطل می گردد و آزادسازی وثایق، نیازمند ارائه اصل ضمانت نامه به بانک نخواهد بود. بانک در مواجهه با این اسناد تنها مسئول انطباق اسناد با شرایط مندرج در ضمانت نامه است و مسئولیت های ناشی از قبیل جعل، اصالت نداشتن و موارد مشابه دیگر را عهده دار نمی باشد.
تقلیل ضمانت نامه
در مواقعی که ذینفع ضمانت نامه قبل از سر رسید، به دلایلی ( از جمله کاهش میزان تعهدات پیمانکار و کاهش مدت ضمانتنامه ) از بانک درخواست نماید مبلغ ضمانت نامه صادره کاهش یابد، در اینگونه موارد بانک پس از وصول درخواست ذینفع، نسبت به تقلیل مبلغ ضمانت نامه راساً اقدام خواهد نمود. بدیهی است فرم تقلیل ضمانت نامه بایستی توسط بانک تنظیم و به متعهد و ذینفع ارائه گردد.
در بعضی مواقع ممکن است مضمون له ( ذینفع ) ضمانت نامه تمدید مدت و تقلیل مبلغ ضمانت نامه را تواماً و طی یک نامه درخواست نماید. لذا در چنین مواردی بانک، هم تمدید مدت و هم تقلیل مبلغ ضمانت نامه را انجام خواهد داد.
نحوه ابطال ضمانت نامه های بانکی
براساس بروز برخی مشکلات صادرکننده ضمانت و یا ذی نفعان درخواست ابطال ضمانت نامه بانکی را دارند. این امر در صورتی که بر اساس قوانین حاکم بر قرار دا باشد بدون هیچ مشکلی اتفاق می افتد. اما درشرایط خاص با ممانعت از طرف بانک روبرو خواهد بود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
البته به این نکته توجه داشته باشید که، طبق بخشنامه بانک مرکزی لازم است شرایط ابطال و خاتمه ضمانتنامه بانکی به نحو مطلوب به طرفین ضمانت نامه بانکی بخصوص ذینع ضمانتنامه اطلاع رسانی شود و هر دو از شرایط و مفاد آگاهی کامل داشته باشند.
نحوه ابطال ضمانت نامه بانکی در دو حالت صورت می گیرد:
۱-با درخواست کتبی ذینفع از بانک مبنی بر ابطال و ارائه لاشه ضمانت نامه:
چنانچه ذینفع طی نامه ای با ارسال نسخ اصلی ضمانت نامه و تمدید نامه یا تقلیل نامه های صادره بانک با ارائه اصل ضمانت نامه، تقاضای ابطال ضمانت نامه را بنماید بر این اساس بانک پس از دریافت درخواست ابطال و اوراق ضمیمه نسبت به ابطال ضمانت نامه اقدام و سپرده نقدی و وثایق ضمانت نامه را به متعهد مسترد خواهد نمود.
۲- ابطال در صورت عدم تعیین تکلیف از جانب ذینفع در سر رسید ضمانت نامه:
چنانچه تا سررسید ضمانت نامه، درخواست ذینفع، مبنی بر تمدید یا ضبط یا ابطال ضمانت نامه به بانک ( شعبه صادرکننده ضمانت نامه ) واصل نشود، این ضمانت نامه باطل شده تلقی و بانک راساً ضمانت نامه را باطل نموده و مراتب را طی نامه ای به منظور ارسال لاشه های اصل و تمدید نامه های مربوطه به ذینفع اطلاع خواهد داد.
٣ -حصول شرايط خاص و مقرر در ضمانت نامه، بر مبناي ارائه سند يا اسنادي که در متن ضمانت نامه به منظور انقضاي ضمانت نامه مشخص مي گردد:
با انقضای سر رسید مدت اعتبار ضمانت نامه (تاریخ انقضا) و حصول شرایط خاص و مقرر در ضمانت نامه، بر مبنای ارائه سند یا اسنادی که در متن ضمانت نامه به منظور انقضای ضمانت نامه مشخص می شود (واقعه انقضاء)، ضمانت نامه های صادره بانکی باطل می گردد.
مقالات پیشنهادی :
وصیت | شرایط وصیت کامل و قابل اجرا | روش های وصیت کردن
فن دفاع در دعاوی بانکی
مراحل ابطال ضمانت نامه بانکی
- دریافت درخواست کتبی ابطال ضمانت نامه بانکی با ارائه اصل آن
- بررسی و صدور دستور ابطال ضمانت نامه
- ثبت در دفتر نامه های وارده بانک
- ثبت در سیستم نوین و ارسال اطلاعات به بانک مرکزی
- بررسی و تایید از بانک مرکزی
- کنترل اسناد حسابداری و برگشت کارمزد
- صدور اسناد حسابداری و ارجاع به دایره خدمات بانکی
- تهیه نامه به دفترخانه جهت فک رهن ملک
- عملیات مرتبط با رفع انسداد سپرده یا وثایق و ثبت اسناد مربوطه
در چه صورتی بانک می تواند شاکی ضمانت نامه صادره باشد؟
- چنانچه محرز گردد که ضمانت خواه با عدم ارائه اصل ضمانت نامه به هر نحوي از انحاء قصد سوء استفاده از آن را داشته است و منافع بانک صادر کننده به خطر افتد، ضمانت خواه مسئول است و می بایست از پس جبران ضرر و زيان وارده برآید
- چنانچه اسناد ارائه شده از سوی مشتری برای صدور ضمانت نامه بانکی جعلی باشد، با طرح شکایت کیفری در دادسرای ویژه جرایم اقتصادی تهران موضوع قابل پیگیری است
- چنانچه با تبانی کارمند یا رئیس بانک و به نحو متقلبانه صادر شده باشد بانک به عنوان ذی نفع و متضرر از صدور ضمانت نامه می تواند از دادگاه ابطال آن را درخواست نماید و هرگونه ایراد پس از صدور ضمانت نامه، تاثیری در تعهد بانک ندارد و بانک مکلف به پرداخت وجه ضمانت نامه می باشد.
علت های شکایت بانک از ضمانتخواه در خصوص ضمانت نامه بانکی
- اگر ثابت شود که در هنگام ابطال ضمانتنامه، ضمانت خواه با عدم ارائه اصل ضمانت نامه به هر شکلی قصد سوء استفاده از آن را داشته است و منافع بانک صادر کننده را به خطر انداخته است.
- اگر اسناد ارائه شده از سوی ضمانتخواه برای صدور ضمانت نامه بانکی، جعلی باشد، با طرح شکایت کیفری در دادسرای ویژه جرایم اقتصادی تهران موضوع قابل پیگیری است.
- اگر ضمانت نامه بانکی بصورت متقلبانه با تبانی و همکاری کارمند یا رئیس بانک صادر شده باشد بانک به عنوان ذی نفع و متضرر از صدور ضمانت نامه می تواند از دادگاه ابطال آن را درخواست کند.
آیا با ابطال ضمانت نامه، می توان از بانک خسارت گرفت؟
در مواردی که امکان طرح دعوای ابطال ضمانت نامه وجود دارد بانک می‌تواند ضمن طرح دعوای مذکور در صورت اطمینان به بطلان ضمانت نامه از پرداخت وجه خودداری نماید. در این صورت با صدور حکم به نفع بانک پرداخت خسارت از سوی بانک منتفی است.
ابطال موقت ضمانت نامه بانکی
چنانچه تا تاریخ سررسید ضمانت نامه، دستوری مبنی بر تمدید، انحلال، ضبط و پرداخت آن از سوی ضمانت خواه به بانک واصل نگردید، ضمانت نامه مربوط به مدت ۱۵روز در ضمانت نامه های جاری باقی می ماند.
چنانچه در مدت ۱۵ روز فوق الذکر، درخواستی مبنی بر تعیین تکلیف ضمانت نامه واصل نگردید، در روز شانزدهم ضمانت نامه به حالت تعلیق درآمده و از حساب تعهدات کسر و سپرده نقدی به حساب بستانکاران موقت منتقل می گردد.
مدت تعلیق ضمانت نامه ۳۰ روز می باشد. بنابراین شعب می توانند طی این مدت با رعایت مقررات مربوطه نسبت به احیاء ضمانت نامه اقدام نمایند.
در صورت عدم درخواست تمدید تا ۴۵ روز پس از سر رسید، ضمانت نامه با تایید مسئول شعبه ابطال دائم می گردد.
پس از انحلال ضمانت نامه، موضوع کتباً به اطلاع طرفین ضمانت نامه رسیده و سپرده نقدی و وثایق آن با نظر رئیس شعبه پس از اطمینان از عدم بدهی معوق، به مشتری مسترد می گردد.
آیا به ضمانت نامه هایی که پس از سررسید باطل شده کارمزد تعلق می گیرد؟
به ضمانت نامه هایی که پس از سررسید باطل تلقی می گردند اما مضمون له از ارسال لاشه آن خودداری می نماید، کارمزدی تعلق نمی گیرد. و بانک نسبت به استرداد وثائق به مضمون عنه خوداری می نماید اما چنانچه بعداً موجبات تجدید ضمانت نامه فراهم گردد، بایستی کارمزد ضمانت نامه از سررسید قبلی اخذ گردد. کارمزد دریافتی بابت صدور ضمانت نامه در موقع ابطال قبل از سررسید، نسبت به مدت استفاده شده به اضافه یک ماه به نفع بانک محاسبه و ما به التفاوت قابل استرداد می باشد. ضمناً مبلغ حداقل کارمزد صدور ضمانت نامه در هر حال غیر قابل برگشت است.
عملکرد و رويه مورد نظر بانک ها درخصوص ابطال ضمانت نامه بانکی بر مبنای ارائه اصل ضمانت نامه، همواره از موضوعات مورد استعلام و طرح شکایات اشخاص حقيقي و يا حقوقي نزد بانک می باشد. تلاش در جهت رفع هرگونه اختلاف و جلوگیری از ابطال ضمانت نامه های بانکی نیازمند تجربه و آگاهی های لازمه در خصوص مقررات ضمان و قوانین پیش بینی شده در این زمینه است موسسه حقوقی بین المللی دادپویان حامی با ده سال سابقه فعالیت در این زمینه آماده ارائه هر نوع مشاوره و یا پذیرش وکالت انواع دعاوی ضمانت نامه بانکی می باشد.
اعلام کتبی ذینفع مبنی بر ابطال و خاتمه ضمانتنامه
در این شرایط ذینفع می بایست طی نامه ای تقاضای ابطال ضمانت نامه را به بانک ارائه کند. فراموش نکنید که در کنار نامه می بایست نسخه اصلی ضمانت نامه و تمدید نامه یا تقلیل نامه های صادره بانک با ارائه اصل ضمانت نامه به بانک تقدیم شود.
بر این اساس بانک پس از دریافت درخواست ابطال و اوراق ضمیمه نسبت به ابطال ضمانت نامه اقدام و سپرده نقدی و وثایق ضمانت نامه را به متعهد مسترد خواهد نمود.
مقاله پیشنهادی :
نحوه ضمانت بانکی | ضمانت بانکی چیست و چه کاربردی دارد؟ | انواع ضمانت نامه بانکی
در این خصوص توجه به نکات زیر لازم است:
در صورتی که بانک ضامن لازم است وثایق ضمانتخواه را بدون دریافت اصل ضمانت نامه بانکی آزاد کند، می بایست نسبت به اخذ تعهدنامه با مضمون زیر اقدام کند.
” چنانچه در آینده مشخص شود که ضمانتخواه با عدم ارائه اصل ضمان نامه به هر نحوی از انحاء قصد سوءاستفاده از آن را داشته است و منافع بانک ضمان را به خطر انداخته است، ضمانتخواه عهده دار جبران ضرر و زیان وارده بوده و بانک محق به استیفاء حق تضییع شده به هر نحو و کیفیت است”
انقضاء سررسید مدت اعتبار ضمانتنامه
تاریخ انقضاء ضمانت نامه بسیار مهم است. اگر تا سررسید ضمانت نامه (تاریخ انقضاء)، درخواست ذینفع مبنی بر تمدید یا ضبط یا ابطال ضمانت نامه به بانک ابلاغ نگردد، ضمانت نامه بانکی صادره، از طرف بانک باطل تلقی شده و بانک بر همین اساس ضمانت نامه را باطل کرده و مراتب را طی نامه ای به منظور ارسال لاشه های اصل و تمدید نامه های مربوطه به ذینفع اطلاع خواهد داد.
حصول شرایط خاص و مقرر در ضمانت نامه بانکی، بر مبنای ارائه سند یا اسنادی که در متن ضمانت نامه به منظور انقضاء ضمانت نامه مشخص شده
آخرین شرط از شرایط ابطال ضمانت نامه بانکی حصول شرایط خاص و مقرر در ضمانت نامه است. حصول شرایط خاص و مقرر در ضمانت نامه بر مبنای ارائه سند یا اسنادی که در متن ضمانت نامه به منظور انقضای ضمانت نامه مشخص می شود، ضمانت نامه بانکی صادره را باطل می کند.
در این خصوص توجه به نکات زیر لازم است:
در خصوص شرط واقه انقضا که به مفهوم تعیین حصول شرایط خاص می باشد، باید توجه داشته باشید که، هرچند بانک ضامن در مواجهخ با این اسناد در چهارچوب امکانات دقت لازم را به عمل خواهد آورد، ولی بانک تنها مسئول انطباق اسناد با شرایط مندرج در ضمانت نامه است و مسئولیتی در قبال جعل، اصالت نداشتن و… اسناد ارائه شده ندارد.
دادخواست ابطال ضمانت نامه بانکی
همانطور که گفته شد، ابطال ضمانت نامه بانکی می باست با درخواست کتبی ذی نفع صورت گرفته و چنانچه قبل از سررسید درخواستی مبنی بر ابطال ضمانت نامه بانکی از طرف ذینفع و با امضای صاحبان امضای مجاز کتبا به بانک واصل نشود ، بانک می بایست نسبت به ابطال آن اقدام نماید.
از طرفی اگر در صدور ضمانت نامه بانکی تقلبی صورت گرفته باشد یا ضمانت نامه بانکی بر خلاف قوانین و بخشنامه ها بانک مرکزی صادر و تسلیم مشتری شده باشد، و یا شرایط و نرخ سود اعلامی بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در صدور ضمانت نامه بانکی رعایت نشده باشد، در این گونه موارد نیز امکان تقدیم دادخواست ابطال ضمانت نامه بانکی وجود دارد.
نمونه نامه درخواست ابطال ضمانت نامه بانکی
“” بسمه تعالی
اسم شرکت
موضوع: درخواست ابطال ضمانت نامه بانکی
احتراما با عنایت به اتمام تعهدات شرکت …………………… پیوست لاشه یک برگ ضمانتنامه پیش پرداخت به شماره ……………. مورخ ………………… به انضمام همین نامه ارسال می گردد. خواهشمند است نسبت به ابطال ضمانتنامه مذکور دستورات لازم مبذول گردد.
با تشکر “”
نمونه نامه ابطال ضمانت نامه بانکی
متن نامه ابطال ضمانت نامه بانکی
وکیل ابطال ضمانت نامه بانکی
همانطور که می دانید امور بانکی و قراردادهای مربوطه دارای قوانین پچیده ای هستند. درخواست ضمانت نامه بانکی، ابطال ضمانت نامه بانکی، تمدید و تقلیل ضمانت نامه هم در این خصوص مستثنی نیست.
به همین دلیل، پیشنهاد می کنیم قبل از هر اقدام حقوقی در خصوص ابطال ضمانت نامه بانکی یا طرح دعاوی حقوقی با موضوع ضمانت نامه های بانکی، از مشاوره یک وکیل متخصص ضمانت نامه بانکی استفاده کنید. فردی که با دانستن قوانین و مقررات بانکی پرونده های شما را به عهده بگیرد.
در این خصوص می توانید با وکلا باتجربه در امور دعاوی بانکی موسسه حقوقی عدالت نو مشاوره نمایید .
سوالات متداول شرایط ابطال ضمانت نامه بانکی؟
آیا به ضمانت نامه هایی که پس از سررسید باطل شده اند کارمزدی تعلق می گیرد؟
به ضمانت نامه هایی که پس از سررسید باطل تلقی می گردند اما ذینفع از ارسال لاشه آن خودداری می نماید، کارمزدی تعلق نمی گیرد.
آیا با ابطال ضمانت نامه بانکی می توان از بانک خسارت گرفت؟
در مواردی که امکان طرح دعوای ابطال ضمانت نامه وجود دارد بانک می‌تواند ضمن طرح دعوای مذکور در صورت اطمینان به ابطال ضمانت نامه از پرداخت وجه خودداری کند. در این صورت با صدور حکم به نفع بانک پرداخت خسارت از سوی بانک منتفی است.
در چه مواردی برای ابطال ضمانت نامه نیازی به ارائه اصل آن نیست؟
اگر این شرایط اتفاق بیافتد، با اعلام کتبی ذینفع مبنی بر ابطال ضمانت نامه، با انقضای سررسید مدت اعتبار ضمانتنامه و یا ارائه سندی یا اسنادی که نشانگر حصول شرایط خاص در متن ضمانت نامه باشد ضمانت نامه های صادره بانکی باطل شده و آزادسازی وثایق، نیازمند ارائه اصل ضمانت نامه به بانک نخواهد بود.
در خصوص تایید شرایط خاص و مقرر در ضمانت نامه بانکی، بانک ضامن مسئول است؟
در خصوص شرط واقه انقضا که به مفهوم تعیین حصول شرایط خاص می باشد، باید توجه داشته باشید که، هرچند بانک ضامن در مواجهخ با این اسناد در چهارچوب امکانات دقت لازم را به عمل خواهد آورد، ولی بانک تنها مسئول انطباق اسناد با شرایط مندرج در ضمانت نامه است و مسئولیتی در قبال جعل، اصالت نداشتن و… اسناد ارائه شده ندارد.
عدالت نو | شرایط ابطال ضمانت نامه بانکی؟
