طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی – هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود . از جمله وظایف زوجیت برای استحقاق نفقه عبارت است از تمکین عام که مربوط به امور خانه داری و همسر داری است و تمکین خاص که مربوط به امور روابط زناشویی می باشد .
اما ۴ امر موجب می شود که زوجه ، علیرغم عدم تمکین ، بازهم برای استحقاق نفقه را داشته باشد :
۱- خوف جانی
۲- خوف مالی
۳- خوف شرافتی
۴- مقررات ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی – زن می تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود .
هر ۳ گونه خوفی که در سطر بالا ذکر گردیده مستند ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی است که اشعار داشته : « اگر بودن زن با شوهر در يک منزل متضمن خوف و ضرر بدني يا مالي يا شرافتي براي زن باشد، زن مي‌تواند مسكن علي‌حده اختيار كند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محكمه حكم بازگشت به منزل شوهر را نمی‌دهند و مادامی كه زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است، نفقه بر عهده شوهر است. »
اما در مورد ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی ، که در بند ۴ توضیح داده شد طبق این ماده لذا حتی در این مدت هم اگر مهریه زن پرداخت نشود می تواند از ادای تکلیف زوجیت امتناع کند و این امتناع ، حق نفقه را از بین نمی برد .
نویسنده : حمیدرضا کاکاوند
