استرداد هدایا
یکی از اختلافات زوجین در دوران نامزدی و عقد ، هدایایی است که در این ایام و قبل از برهم خوردن آن به یکدیگر داده اند . گاهاً اتفاق می افتد که هدایای رد و بدل شده بسیار گزاف هم بوده اما اینکه آیا امکان استرداد آن می باشد یا خیر به مستندات قانون مراجعه می نماییم:
ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی: « هریک از نامزدها می‌تواند در صورت بهم خوردن وصلت منظور، هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است، مطالبه کند. اگر عین هدایا موجود نباشد، مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که به طور عادت نگاهداشته می‌شود ، مگر این که آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد . »
ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی هم بیان می‌کند: « مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد مجری نخواهد بود . »
بنابراین در وهله اول باید دانست که امکان استرداد آن وجود دارد ثانیاً مستنداً به بند ۱ ماده ۴ قانون حمایت از خانواده ، رسیدگی به دعاوی دوران نامزدی و خسارات ناشی از بر هم زدن آن در صلاحیت دادگاه خانواده است.
آیا هدایا و خسارات ناشی از جشن عقد و عروسی هم بعد از طلاق ، قابل مطالبه است؟
بسیاری از زوجین در دوران پس از عقد یا هنگام عقد نیز به یکدیگر هدایائی را رد و بدل می نمایند مثل سرویس جواهر و انگشتر و… اما به علت عدم تفاهم اخلاقی یا هزاران دلایل دیگر از هم طلاق گرفته و جدا می شوند. نیک می دانیم که امروزه برگزاری مراسم عقد و عروسی بسیار پرهزینه هم می باشد آیا این هزینه ها و کادوها قابل استرداد است یا خیر؟ در این زمینه نظریه اکثریت قضات دادگستری شهرستان نور در خرداد ماه ۱۳۸۰ را بررسی می کنیم:
طلاق ، موجبی برای استرداد هدایائی که زوجین در زمان نامزدی به یکدیگر تقدیم داشته اند نیست زیرا که هدف از هدیه، رسیدن به ازدواج با یکدیگر بوده یعنی هدایا به منظور وصلت رد و بدل می گردد لذا اگر عقد نکاح منعقد شده باشد در واقع عوض معنوی بوجود آمده است و به لحاظ معوض بودن هبه وفق ماده ۸۰۳ قانون مدنی موقعیتی برای رجوع فراهم نیست.
نویسنده : حمیدرضا کاکاوند
