عِدِّه :
ایام عده یعنی زمانی که زوجه بعد از طلاق یا بعد از وفات شوهر ، نمیتواند در مدتی که قانون معین کرده شوهر اختیار کند . (ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی – عده عبارت است از مدتي كه تا انقضاي آن زني كه عقد نكاح او منحل شده است نمي تواند شوهر ديگر اختيار كند. ) و بعد از سپری شدن این مدت ، مانع زوجیت از بین می رود و می تواند شوهر اختیار کند . لذا عده در دو زمان نگاه داشته می شود یکی در زمان فسخ نکاح و طلاق ، دیگری عده وفات .
الف – عده طلاق و فسخ نکاح :
ماده ۱۱۵۱ – عده طلاق و عده فسخ نكاح سه طهر( به روزهای پاکی زن از حیض و نفاس «ایّام طهر» اطلاق می‌شود ) است مگر اين كه زن با اقتضاي سن عادت زنانگي نبيند كه در اين صورت عده او سه ماه است.
ماده ۱۱۵۲- عده طلاق و فسخ نكاح و بذل مدت و انقضاي آن در مورد نكاح منقطع در غير حامل دو طهر است مگر اين كه زن با اقتضاي سن عادت زنانگي نبيند كه در اين صورت ۴۵ روز است.
ماده ۱۱۵۳- عده طلاق و فسخ نكاح و بذل مدت و انقضاي آن در مورد زن حامله تا وضع حمل است.
ب- عده وفات :
ماده ۱۱۵۴- عده وفات چه در دائم و چه در منقطع در هر حال چهار ماه و ده روز است مگر اين كه زن حامل باشد كه در اين صورت عده وفات تا موقع وضع حمل است مشروط بر اين كه فاصله بين فوت شوهر و وضع حمل از چهار ماه و ده روز بيشتر باشد و الا مدت عده همان چهارماه و ده روز خواهد بود.
ماده ۱۱۵۵- زني كه بين او و شوهر خود نزديكي واقع نشده و همچنين زن يائسه نه عده طلاق دارد و نه عده فسخ نكاح ولي عده وفات در هر مورد بايد رعايت شود.
ماده ۱۱۵۶- زني كه شوهر او غايب مفقودالاثر بوده و حاكم او را طلاق داده باشد بايد از تاريخ طلاق عده وفات نگاه دارد.
ماده ۱۱۵۷- زني كه به شبهه با كسي نزديكي كند بايد عده طلاق نگاه دارد.
حال که با مفهوم عده و موارد آن آشنا شدیم اینک مستندات قانونی نفقه ایام عده در ذیل بیان می شود :
ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی – اگر عده به جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد .
ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی – در ایام عده وفات ، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (در صورت عدم پرداخت) تأمین می گردد .
نویسنده : حمیدرضا کاکاوند
